Pole pole

Mambo! Habari rafiki?

Het vorige reisverslag is alweer een maand (!!) geleden, en dat zegt ook wel hoe de tijd lijkt te vliegen.

Met de week ben ik me hier meer thuis gaan voelen :) het leven in Sengerema, het werk en het reilen en zeilen van het ziekenhuis, het relaxen in het weekend, de gezelligheid in het huis, het geklets aan de eettafel, de ondergaande Afrikaanse zon in onze groene achtertuin, het struiken over de markt, speurtocht naar de perfecte kitenges en de begrotingen en gesprekjes met locals die ermee gepaard gaan. Je gaat de kleine dingen meer waarderen (en ook als ik straks terug ben, weet ik bepaalde dingen in Nederland sowieso meer op waarde te schatten haha), laat dingen wat meer los, schroeft het tempo iets terug en leeft in het moment.
Kortom, het bevalt goed!

De kinderafdeling waar ik 4 weken met Martine heb gewerkt was erg leerzaam! We hebben veel gezien, veel gedaan, kindjes beter gemaakt en ook sommige helaas niet kunnen redden. Helpen doe je sowieso wel, maar sommige zaken kun je niet veranderen. Het is schrijnend om te zien dat mensen niet de gewenste zorg krijgen, omdat ze misschien op het land werken, 6 kinderen en hun echtgenoot moeten onderhouden en 2 dagen onderweg zijn voor ze bij het ziekenhuis zijn, soms al te laat.
Ook zijn we daar betrokken geraakt bij het werk van Marjolijn, een aios kindergeneeskunde uit Nijmegen die in Sengerema is voor hun Malnutrition-project, er leuk om mee te denken en helpen. Zelf hebben we gezien hoe slecht sommige kinderen met ondervoeding eraan toe zijn en doordat we zelf op de afdeling hebben meegedraaid hebben we zeker ideeën over wat er misschien verbeterd kan worden. Hier gaan we de komende tijd met haar en een Nederlandse collega mee aan de slag.

In maand 2 ben ik begonnen op de Maternity afdeling. Maternity is eigenlijk de gynaecologie, en dan alles omtrent de (zwangere) vrouw behalve de bevalling zelf  (dat is de labourward).
Dit was leerzaam, op een hele andere manier. De afdeling is over het algemeen redelijk georganiseerd, met een  (student) nurse die met je mee de rond doet, soms kan vertalen, files uitdeelt, en soms zelfs al een bloeddruk gemeten heeft! Dat waardeer je dan opeens ontzettend, terwijl het in Nederland de normale gang van zaken is dat de controles al gedaan zijn voor de verpleegkundige met de arts de visite komt lopen. Pole kwa mimi, was er helaas maar liefst 1 dag (en dat was dag 1), een arts aanwezig op de ward, daarna was hij nodig bij exams. Natuurlijk is er iemand die je kan bellen als je het echt nodig hebt, maar over het algemeen ben je op jezelf aangewezen. Leerzaam is het zeker! Ik kan echt wel zeggen dat ik binnen 2 weken al meer zelfverzekerd was, beter doorhad wat voorrang had en wat later kon, en ja.. wat een handige manier van aanpakken was als je iets gedaan wil krijgen. Ik moet toegeven dat mijn straight to the point aanpak van Nederland hier niet zo effectief is, socializen is the key en dit kan zich dan later ook uit betalen als je dus iets nodig hebt. Sowieso is het leuk dat je meer medewerkers van t ziekenhuis leert kennen, vrolijk kan zwaaien over de open gangen en eerst vraagt hoe het vandaag allemaal gaat, maar soms kost het me toch stiekem (of mogelijk ook wel duidelijk) wel moeite voordat ik vraag of ze aub nu een bloeddruk meter/zak infuus vloeistof/dringende medicijnen willen halen omdat ik het graag NU wil hebben of weten ipv baadaye. Hamna Shida, hamna haraka, pole pole. Ach ja, this is Africa, het hoort er allemaal bij.
Inhoudelijk zag ik vooral mama's die ter7g kwamen van een keizersnede (met risico op bloedingen op infectie), maar ook zwangere vrouwen met zwangerschapsvergiftiging, hoge bloeddruk, tuberculose in de zwangerschap; vrouwen net na de bevalling die een wondinfectie kregen, maar ook vrouwen die een miskraam hebben  (waarbij het dode kindje nog wel in de baarmoeder zit en ze naar het ziekenhuis komen voor verwijdering). Het ziekenhuis is katholiek, dus ze doen verder niet aan anticonceptie(ingrepen). Het blijft geneeskunde, een ziekenhuis en patiënten maar verder is er ook zoveel anders. Borstvoeding is hier aan de orde van de dag, op alle denkbare momenten en plaatsen. Kindjes liggen in bed bij mama, gewikkeld in 3 kitenges, luiers bestaan eigenlijk niet en soms ligt er ook alleen een kindje in bed als moeder even weg is. Sociale controle is er echter genoeg, dus er zal niks gebeuren wat niet de bedoeling is. Ook is de coping van de mensen daar en ook de gespreksvoering als dokter (in spe). Shared decision making is hier nog niet echt upcoming;) toch probeer ik met mijn beste swahili, en ja: oefening baart kunst, zoveel mogelijk zelf aan de mensen uit te leggen. Uitdagend, zeker, maar ook wel fijn als het wel lukt, ze je lijken te begrijpen en het gewaardeerd lijkt te worden.
Maternity was hectisch, lange dagen met veel stress, zieke patiënten, ook wel wat fijne praktische actie dingen, maar zeker nuttig.

In deze tijd hebben we ook ons eerste 'echte' tripje gemaakt, naar Rubondo Island NP! Dit is een eiland met heel veel jungle en wildlife, in de zuidwest hoek van Lake Victoria.
Daar zaten we dan, met z'n 6en uit Sengerema in een mini busje om 8 uur s ochtends, broodjes gesmeerd, snoepjes mee, fototoestellen opgeladen en all excited! 4 uur in het bussie, genieten van het landschap, lachend om alle mensen die je daar het raampje allerlei etenswaren willen verkopen. Na dit relaxte ritje was het moment daar, onze eerste echt Dalla Dalla rit. Zo blijkt maat weer dat er in een busje met 10 zitplekken toch echt wel 26 mensen passen;)
Het eiland was heeeeeel Nice! We sliepen met z'n tienen (Joost en Twan uit Rubya en Miriam en Viola uit Biharamulo) in kleine hutjes aan het strand van het lake, wat een klein paradijsje. We hebben een boot- en wandelsafari gedaan, heerlijk weer gehad, leuke en adequate gidsen en wat hebben we veel gezien! Voor het water van ons hutje werden we al verrast door een drietal paar oortjes die bleken toe te behoren aan... hippo's, heel heel cool, en wat waren ze dichtbij! Later op de boot zagen we er nog meer, veel kleine zoet water crocs, heeeeel veel vogels en..  Zelfs tussen de bomen twee witte slagtanden, onze eerste olifant Encounter :D 's avonds hebben we een mooie avond tijd gehad aan het kampvuur met biertjes en een mooie sterrenhemel, genieten!

Vorige week was weer heel anders, meelopen de NICU met Milou (PA van de NICU in het Radboud)! Een Nicu is een IC (dus waar ze intensieve zorg leveren) voor pasgeboren baby's. Milou heeft met stichting Vrienden van Sengerema dit project vorig jaar opgezet en nu  neemt deze Nicu een heel groot deel van de zorg voor zieke baby's uit de regio voor zijn rekening. Ook zijn er meerdere CPAP (beademingsapparaten), monitors, fototherapie lampen  (voor baby's die geel zien) en couveuses op deze afdeling. Heel heel gaaf en mooi om te zien dat er veel aandacht is voor deze kwetsbare groep en mensen die zich hier sterk voor maken! Wat dan wel confronterend is, is dat er die mooie apparatuur is, maar benodigde medicijnen er soms niet zijn of er niet voldoende scholing of kennis is wat bepaalde onderwerpen betreft. Dit is 1 van de dingen waar Milou voor kwam en ik heb deze week dan ook veel gezien en geleerd! En ja, er gaan hier baby's dood, maar er worden er ook zeker veel geholpen :)

In de tussen weekenden genieten we volop van oa het nachtleven van Mwanza (en ja, echt alle Afrikanen kunnen mega goed dansen), een verfrissende duik in een zwembad of shoppen van kitenges (die kleurige multifunctionele doeken...), koffietjes drinken op de rooftop bar of nieuwe plekjes ontdekken.

Op de foto's een korte sfeerimpressie.
En ik wil iedereen graag bedanken voor de lieve berichtjes, appjes, kaartjes en mailtjes every now and then.

Veel liefs uit Tanzania!